Er waait duidelijk een nieuwe wind door het Midden Oosten: niet alleen de spontane revolutiegolf van de Arabische lente, maar ook de resolute claim op erkenning van een eigen staat door de Palestijnse leider via de achterdeur van Unesco, doorbreken de strategie van eindeloos onderhandelen. Die nieuwe wind verdrijft de oude geur van wederzijds slachtofferisme: holocaust, asielzoekers, naar kampen verjaagde Palestijnen – ineens zijn het sterke mensen die hun lot in eigen hand nemen. Israël heeft naast de holocaustslachtofferrol, moreel en financieel gesteund door het westen, herhaaldelijk al het wapen van preventieve aanval ingezet, terwijl de door rijke oliestaten vanwege de goed scorende slachtofferstatus bewust arm en zielig gehouden Palestijnen soms op individuele basis hun weg in zelfmoordcommando’s vonden. Slachtofferschap is echter uit: het westen raakt overtuigd dat alleen maar opvang en verzorging van vervolgden, onderdrukten en verdrevenen op den duur contraproductief is omdat het opstand tegen  onderdrukkende leiders in de weg staat.

In dit nieuwe ‘doe-voor-doem’-scenario melden zich in het kielzog van de Arabische lente nieuwe spelers die oude kwesties vanuit die nieuwe visie bezien en ongetwijfeld zal Israël daarin testcase zijn, wat de rest van de wereld en zeker Europa niet onberoerd zal laten. Ooit werd zij door een Griekse god uit het midden oosten geschaakt, nu moet zij toezien hoe die regio zelf schaakbord is geworden; haar afgewezen minnaar Turkije steunt openlijk de radicale Palestijnen (die niets moeten hebben van de Westbankleider en zijn voorstellen: voor hen is Israël Palestina), koopt stukje bij beetje failliet Griekenland op en boort naar gas voor de Cypriotische kust. Zijn liefde voor Europa is duidelijk ingeruild voor het aantrekkelijker perspectief van reanimatie van het oude Ottomaanse rijk. Terwijl Europa nog twist over sanering van Griekenland, leent Turkije’s klassieke vijand Rusland tegen 4% geld aan  Cyprus: welk spel speelt deze leider die zijn presidentschap voor twaalf jaar veilig heeft gesteld en het financieel genie van zijn regering heeft weggekocht? Zijn troef is geld en gas, maar de moslimtroef zit in handen van de Turkse premier die al even vast in het zadel zit voor de komende periode en die niet voor niets ook naar gas op zoek is. Andere spelers stoken vuurtjes op door ontkenning van genocide strafbaar te stellen; er wordt op minstens vier borden tegelijk geschaakt en gaandeweg worden stukken verzet en pionnen geofferd (Koerden, Kopten, Armeniërs, Grieken); Israël ziet de bui hangen en bouwt nieuwe muren.

Het is onverstandig de spelers te onderschatten, ongeacht welk spel gespeeld wordt op welk speelveld ook, midden oosten of zuidoost Europa: er zijn meer oude rekeningen te vereffenen in die regio. Welke steun kan de Palestijnse leider in eigen kring verwachten? Voor welk geld of gas gaat Europa door de knieën en is het niet cynisch dat ook Israël aan het Russische of Turkse gas zal moeten nu het nieuwe Egypte constant de leidingen onklaar maakt? Zal Israël überhaupt nog kunnen kiezen? Gaat de moslim-lentewereld aan het Turkse wintergas of wordt het Iraanse kernenergie? Moet het, tenslotte, uiteindelijk Rusland zijn dat Griekenland, Europa en Israël gaat redden? En tot welke prijs? Gas of geen gas: Europa zal het koud krijgen deze winter, als ze zelf geen tegengas biedt in dit spel dat om haar heen wordt uitgevochten – van spelen is allang geen sprake meer.