Charles Aznavour, de licht weemoedige Franse zanger (hij leeft nog steeds) stamt af van de destijds naar het westen gevluchte Armeniërs, een oud Indo-Europees volk op de grens van Azië en Europa. Al in de 8^e eeuw v.Chr. stonden zij economisch en cultureel op een relatief hoog peil met hun hoofdstad Nagorno Karabach als doorvoercentrum op de handelsroute oost-west. Met zowel het oude Griekse als het latere Romeinse rijk bestonden goede betrekkingen en toen keizer Constantijn de Grote in de 4^e eeuw het christendom tot staatsgodsdienst proclameerde, volgden zij die lijn – ook nu nog is bijna 100% van de bewoners christen. Verder lezen

Bijna 500 jaar geleden, op 15 oktober 1517, hing Maarten Luther een protestbrief aan de kerkdeur van de stad waar hij theologie doceerde. Die brief bevatte 95 punten (stellingen) gericht tegen de praktijken van wat toen de algemene (=katholieke) kerk was. Eigenlijk ging het hem alleen maar om de zogenaamde ‘aflaten’ die openlijk werden verkocht door priesters en rondreizende monniken. Daarmee kon men zich vrijkopen van alle zonden, waarmee een plek in de hemel gegarandeerd werd. Het betrof een actie van de paus die met de opbrengst de bouw van de nieuwe Sint Pieter in Rome wilde bekostigen; de handel liep fantastisch want wie wilde er nu niet een directe garantie tot vergeving van alle zonden, inclusief de zegen van de paus zelf? Verder lezen

Kenners, ontkenners en redders

Verandert het klimaat werkelijk? Mensen die het weten kunnen – of zich in elk geval vanuit de wetenschap op dit vraagstuk hebben geworpen – beroepen zich op exacte gegevens en metingen die sinds vorige eeuw worden opgetekend, op grond waarvan men niet anders kan dan constateren dat het een feit is. IJskappen smelten, temperaturen stijgen en de ozonlaag lijkt aangetast; tegelijkertijd leidt in grote wereldsteden CO2-uitstoot tot smog. Dus volkomen terecht dat groepen voelen dat ze iets móeten doen. Maar wat? Verder lezen

Het idee om kinderopvang in het basisonderwijs te integreren is een welkome gedachte – alle gedoe rond zelfstandige crèches, met riskante uitglijers als Robert M en kwesties van betaalbaarheid zouden daarmee tot het verleden behoren. Of het een dure oplossing is (zoals meteen gezegd werd) zal de toekomst uitwijzen: financiering uit algemene middelen zal wellicht andere maatschappelijke kosten kunnen voorkomen, met name voortijdige schooluitval in het voortgezet onderwijs. Dit idee is niet (zoals gevreesd wordt) bedoeld als extra push richting Citotoets voor kinderen van beter gesitueerde ouders maar juist als mogelijkheid om kinderen die nooit op de opvang kwamen op speelse wijze tot elementaire taalbeheersing te brengen. Verder lezen

Sinterklaas is al eeuwen op tournee

De heilige Nicolaas leefde van ongeveer 270 tot ongeveer 350 in het toenmalige Oost-Romeinse rijk. Alleen al het feit dat die data niet vaststaan, geeft aan dat hij in de tijd zelf geen echt belangrijk persoon was; pas later, toen hij heilig werd verklaard, moest er een datum van overlijden worden vastgesteld omdat de kalender toen aan de verering van heiligen gekoppeld werd. In die tijd begon de dag bij het invallen van de duisternis op de dag daarvóór, vandaar dat het feest nu op 5 december, eigenlijk de vooravond van zijn datum 6 december valt. Het enige bewijs van zijn leven en functioneren als bisschop is zijn naam op de presentielijst bij het concilie (bisschoppenconferentie) in Nicea in het jaar 325… Verder lezen

Nog één keer dan, vanwege de nog steeds voortslepende verwarring over zwarte piet.

Punt 1: is het niet merkwaardig dat iedereen zich opwindt over het hulpje van de heilige en niemand zich afvraagt waarom een bisschop in godsnaam op een wit paard over de daken rijdt en kadootjes door schoorstenen gooit? Wie zich een beetje in de materie heeft verdiept weet waarschijnlijk wel de link te leggen naar de oud-Germaanse traditie van de god Wodan die op zijn supersnelle paard Sleipnir in midwinter over de daken reed, met zwarte raven als onheilsboodschappers op zijn schouders – het kon daar in die donkere dagen onheilspellend donderen en stormen, met akelige geluiden door de schoorstenen. Een open haard was toen de enige vorm van verwarming, in het midden van de enige kamer waar iedereen omheen gezeten was en de komst van het nieuwe jaar – de zonnewende – afwachtte…. Verder lezen

‘Dag van het onderwijs’

Hoe is het me ooit kunnen ontgaan: er bestaat blijkbaar een dag van het onderwijs, op 6 oktober. Hoe wordt dat gevierd en is er wel reden om te vieren?

De minister gaat vandaag zelf lesgeven: vast en zeker voor een gezellig klasje zonder het gebruikelijke ongeïnteresseerd onderuit hangend deel dat daar verplicht zijn tijd uitzit en principieel op sabotage van wat-dan-ook uit is. Elke ontregeling wordt luid begroet en toegejuicht door de heus wel brave rest… Verder lezen

Zorg over zorg

Wat heb je nodig om je verzekerd te weten van zorg als dat nodig is? Naast een voorzieningenstructuur (artsen, ziekenhuizen, middelen) en een verzekering, alleen nog een overheid die kwaliteit controleert en zo nodig verbetert. Daar is een ministerie voor; gekozen volksvertegenwoordigers controleren op hun beurt de minister. Maar waarom is een Zorgautoriteit nodig? Autoriteit betekent gezag; wat is er mis met het gezag van de minister? Een Adviesraad van onafhankelijke deskundigen zou je je nog kunnen voorstellen: die zijn er immers ook op andere beleidsterreinen, maar een Zorgautoriteit? Maakt dat de zorg niet extra duur?… Verder lezen

Omdat ik Siebrand Buma hoorde voorstellen om verheerlijking van geweld strafbaar te stellen, zocht ik op internet naar ‘geweld’ in het Oude Testament want ik herinner me dat het daar bol staat van geweld, tot God’s genoegen. Ik vond in één van de daar genoemde artikelen onderstaande opsomming van relevante teksten, zodat men ze zelf kan nalezen. Toen ik het artikel later terug wilde zoeken om het citaat in de context van het hele artikel te plaatsen, vond ik het niet terug. Ik weet dus ook niet van wiens hand het is.

Zowel christendom als islam gaan uit van dit basisverhaal, dus hoe wil het CDA verheerlijking van het God welgevallige geweld naam strafbaar stellen?

Geweld in alle toonaarden

Het zou een doodlopende weg zijn om tegenover allerlei kritiek de frequentie en de intensiteit van het geweld in het Oude Testament te vergoelijken…. Verder lezen

We kunnen veel zelf doen

De roep om boycot van Rusland vanwege diens hulp aan de ongelikte beren in de zelf-uitgeroepen vrijstaat Donietsk is begrijpelijk, maar even voorstelbaar zijn de bezwaren van bedrijven die van de export leven naar juist dat land, zoals onze zuivelindustrie en bloemenkwekerijen. Willen we die failliet laten gaan vanwege de goede zaak?

Misschien onderschatten we onze eigen rol als privé persoon bij het boeken van reizen en kopen van producten: als dit massaal gebeurt, heeft het wel degelijk effect. Ooit, meer dan vijftig jaar geleden, gingen we als student niet naar Spanje of Portugal waar toen een fascistisch regime heerste en tijdens de Apartheid kochten we vervolgens geen Outspan-sinaasappelen. Die redelijk breed gedragen bewegingen zetten toen economisch weinig zoden aan de dijk omdat we toen sowieso nog geen geld te besteden hadden, maar het gebaar alleen al beïnvloedde wel degelijk de interne strijd voor democratie in de landen zelf die uiteindelijk de overwinning behaalden. Niets om je voor op de borst te kloppen want ze deden het zelf, maar het deed ons goed een steentje te hebben bijgedragen.

Tegenwoordig heeft de westerse wereld veel meer geld te besteden en een jaarlijkse tweede of derde vakantie naar verre stranden is normaal geworden (waarbij ook vragen te stellen zijn over mensenrechten ter plaatse, maar dat een andere keer). Voor velen zal een land als Rusland niet meteen de eerste keus zijn maar ongetwijfeld zal het onlangs veroverde schiereiland de Krim zich op die markt storten – laten we ons realiseren dat dit onrechtmatig Russisch bezit is geworden: aan ons de macht van de keuze. Misschien een gebaar van solidariteit als we voor de verandering eens boeken voor een reis naar de mooie oude stad Kiev. Ook de Baltische landen die zich nog niet eens zo lang geleden aan Rusland ontworsteld hebben en nog oprecht blij zijn met het lidmaatschap van de Europese Unie, zijn zeer de moeite waard en kunnen onze steun gebruiken want aan de oostkant staat de knokploeg van Donietsk klaar om de grenzen verder op te rekken.

Andere, grotere boycots moeten dan maar internationaal of in Europees verband plaats vinden – persoonlijk ergerde ik me aan het Sotschi-gebeuren met ons koninklijk huis pontificaal op het podium als Nederlandse profilering in de ex-KGB-wereld, en ook elke andere manifestatie ter verheerlijking van dit verdraaiingsregime (de beelden die de Russische burger via de staatstelevisie over de kwestie Oekraïne worden getoond zijn daar een sprekend voorbeeld van) zouden wat mij betreft als belediging van ons verlicht Europees geweten zoveel mogelijk gemeden moeten worden. Positief bijverschijnsel van de hele kwestie is dat nu veel meer Europeanen het belang van hechtere samenwerking inzien: nu graag nog een snel inzetbaar gemeenschappelijk leger met modern materieel.

We moeten ons realiseren dat het naar ons gekeerde gezicht van Rusland de etalage is van een groot, vaak nog middeleeuws achterland waar getrainde militairen elke poging tot zelfstandigheid in de kiem smoren, met als gevolg aanslagen van vrijheidsstrijders – meestal in Rusland zelf (een school, theater, stations) maar ook uitzichtloos in het westen zoals de marathon-aanslag in Boston. Die Russische middeleeuwen worden zo ongewild ook ons probleem terwijl ze in feite door Moskou (=Poetin) moeten worden opgelost, uiteraard op een fatsoenlijke manier zoals ook Europa via haar Unie achterstandsgebieden tot gelijk niveau probeert te ontwikkelen. Rusland hoort door die diep in Azië reikende tentakels niet bij Europa. De nu vloeibaar geworden grens vormt een blijvend gevaar en misschien is het tijd voor een nieuwe scheidingsmuur. In 1961 vormde de ‘Berlijnse’ muur de scheidslijn tussen twee principes: staatsdirigisme versus democratie; een nieuwe muur zou de grens tussen Europa en Azië moeten aangeven waarachter verschillende culturen de tijd krijgen om zichzelf democratisch te ordenen alvorens het vertrouwen weer enigszins hersteld kan worden.